به الگوی سازنده، نه مخرب در ديالوگ نياز است

رحـيـم کـاکـايـی

الگوی سازنده الگوی است که راه به جست و جوی موفقيت، متناسب با هدف‏های انقلابی و اجتماعی و تکامل افراد ميبرد. اما پلميک‏ها و د‌يالوگ‏های مخرب وغيرسازنده نه قادر به ايجاد راستين راه حل هستند و نه توان آنرا دارند که همبستگی را پا‌يه‏ريزی کنند، و دانسته يا ندانسته به دشمنان ملت خدمت کرده و به توهم و تبليغ عليه يکديگر دامن می‏زند.ـ
شکی نيست که نگرش ما به آزادی مطلق در بحث و د‌يالوگ يا بطور کلی دمکراسی در بحث در شکل ايده‏آليستی آن نبايد باشد. زيرا آزادی مطلق و بی‏مرز منطقا به نفی همين آزادی برای همه در بحث می‏انجامد. يعنی اگر من هر چه دلم خواست خواهم گفت و خواهم نوشت و تو نيز هرآنچه دلت خواست بنويس. نوعی به ناهنجاری در شناخت و آنارشی مبتلا شدن. برای همين برای رسيدن به اهداف و آماج خود در بحث نيازی به ابزارهای ضد اصولی، ضد حقيقت و مشکوک نيست. ـ
آيا براستی اين سماجتی که برای گرفتار آمدن به بحث، دسته‏بندی، افترازنی، سياست‏بازی و حسا‌بگری که ثمراتی بکلی منفی دارد، در چيست و از کجا منشاء می‏گيرد؟ نه اين سماجت‏ها و نه آن بحث‏های روشنفکری هيچ کدام نان وآبی برای ملت بويژه ملت ترکمن در شرايط کنونی نيست. مردم از چيز ديگری رنج و مصيبت می‏بينند و به نظر ميرسد بحث‏های اينچنا‌نی برای التيام دردهای آنان نيست. ـ
اين گونه بحث‏ها و پلميک‏های سياسی تنها محصول چند روشنفکر ترکمن خارج‏نشين ميتواند بنظر آيد که جايشان در اروپا گرم و نرم است. ـ
نميتوان نقش يک روشنفکر پيشتاز را ايفا کرد آنگاه به شيوه‏هايی از گفتگو و د‌يالوگ روی آورد که مبتنی بر فردگرايی، اهداف شخصی، سياست‏بازی، پيشوامنشی استوار باشد. روشنفکر که خود يک عنصر ذهنی است، بمثابه يک نيروی سياسی دارای مسئوليت تاريخی است و وظيفه سنگينی را بر دوش دارد. بحث و ديالوگ سياسی در راه مبارزه سياسی هم از اهميت ايدئولوژيک و هم نقش معرفتی و شناختی را دربردارد و خود همواره نشان نقش طبقاتی ذهن است. ـ
گرفتار آمدن به پوپوليسم چيزی جز دچار شدن به گونه‏ای از اشکال غوغا سالارانه مبارزه نيست که پی‏آمد آن اغتشاشات فکری، افتادن از راه بحث اصلی و مبارزه ميان نيروها است. به مفهومی ديگر جانشين کردن اصول تامين منافع ذهنی و ياران و رفيقان خود، غلبه بر رقيب و امتيازات ديگر، فردگرايی، سود رساندن به خواسته‏های ذهنی، يعنی پراگماتيک بودن آن برای شخص، تفرقه افکنی، افترازنی و ولونتاريسم است. ـ
برای ارزيابی بحث‏ها و ديالوگ‏ها و يا جنبه‏های پلميک آن بايد جوهر مشخص و علمی مفاهيم روشن باشد تا تحليل دقيقی از پروسه‏های گذشته و حال مستدل شود. آنگاه نتايج بدست آمده از اين پلميک‏ها بايد برای يافتن راه‏هايی برای اتحاد و هماهنگ کردن فعاليت‏ها عليه مخالفين اتحاد، نيروهای تفرقه‏افکن و شناخت درست از مکانيسم مقوله "منافع اجتماعی- طبقاتی" ياری رساند. ـ
تکامل جامعه لزوما محصول فعاليت‏های انسان‏ها، طبقات و سازمان‏های اجتماعی – سياسی است که نشانگر قدرت آگاهی و آفرينش‏گری اين نيروهای اجتماعی است. الگوی سازنده ديالوگ دارای جاميت نگرش بر مسائل پيچيده، بری از انزوای سکتاريستی، مبتنی بر تجربه تاريخی متنوع است و نه التقاطی است و نه برای استحاله تئوری. ـ
درک غلط از مسائل، زياده‏گويی و خيال‏بافی در درک دگماتيک مسائل، شناخت از مسائل و يافتن راه حل مشترک را دشوار می‏کند و به روند شناخت واقعيات آسيب می‏رساند. اصوليت، اعتبار و درستی روندهای شناخت سياسی يا بطور کل شناخت هيچگاه به يکباره بدست نمی‏آيد. ـ
تظاهر به "خلاقيت"، "نوآوری" در سياست يا در ديد ‌سياسی، ميتواند ضربات جبران‏ناپذيری به همان اصول زده و منجر به انحراف از همان اصول بنياد‌ين شود، گر چه دارای حسن نيت باشد و هدف‏های انقلابی را هم دنبال کرده باشد. ـ
گويا به نظر ميرسد، درس‏هايی که برخی روشنفکران ترکمن خارج‏نشين از تجربيات مبارزاتی گذشته اندوخته‏اند، تنها در نفی و خصومت با گذشته مبارزاتی است نه چيز ديگر و در به اصطلاح نوشته‏ها و "پژوهش"های خود که گاهی از محتوای نازلی برخوردار است، اصطلاحاتی برای روندها و پديده‏های اجتماعی قايل ميشوند که منطقا از هر گونه مفهوم اساسی جامعه شناختی تهی است و هيچگونه مضمون ويژه و نوين در آن مشاهده نميشود. بلکه دارای خصلت چپ‏روانه است که ميخواهد مسائلی را به جنبش و جامعه تحميل کند که از امکانات جنبش در مرحله کنونی مبارزه بسيار بيشتر است و ناديده گرفتن اين امکانات يا مراحل عينا ضرور رشد سياسی خود نه انقلابی ميتواند باشد بلکه ميتواند به ضرر خود تبديل شود. ـ
ما شاهد مقالات بسياری در سايت‏های ترکمنی بوده و هستيم که در باره ضرورت اتحاد نيروهای ترکمن نگاشته شده‏اند. آيا تاکنون اين اتحاد که ضرورت آن نيز مبرم است، انجام گرفته است؟ پاسخ بدون ترديد منفی است. نخست اينکه همواره برای بوجود نيامدن اتحاد مذکور، عمده زير پای غيرعمده قربانی شده است و دوم آنکه چه نوع وحدت و کدام راه وحدت بايد انتخاب گردد، ضرورت آن آشکار نميشود. اين ضرورت با گرفتار آمدن گروه‏ها تنها در بحث، گروه‏گرايی و ديالوگ صرفا برای ديالوگ، نه برای جستن راه حل عقلانی، به بن‏بست کشيده می‏شود.ـ
جريان اجتماعی هنگامی ميتواند به آماج‏های خود دست يابد که به انديشه واحدی برسد. انديشه و عملی که از واقعيت و تفکر علمی نشات گرفته باشد، نه از جمود و هرج و مرج . بايد دانست به کجا رفت و از چه راهی رفت. کسی که ميخواهد پيروز شود، بايد به سختی‏ها هم تن دردهد. با حسن نيت هم نميتوان بدون داشتن طرح درست و روش درست، هماهنگی و پشتکار درست، بدون درک قانونمندی‏های حرکت تاريخ به نتيجه رسيد.ـ